NASA, James Webb Uzay Teleskobu ile yaptığı gözlemlerde, Güneş Sistemi dışında ilk kez su buzu tespit etti. Bu çarpıcı bulgu, gezegen oluşumunun temel yapı taşlarından biri olan buzun, başka yıldız sistemlerinde de bulunduğunu ortaya koydu.
Araştırma, Telescopium takımyıldızında, Dünya’dan yaklaşık 155 ışık yılı uzaklıktaki HD 181327 adlı genç bir yıldız sisteminde yürütüldü. Burada keşfedilen su buzu, ince toz parçacıklarıyla birleşmiş hâlde, kirli kar toplarını andıran yapılar oluşturuyor.
İlk Kesin Su Buzu Tespiti
Bilim insanları, bu gözlemin evrenin başka yerlerinde su ve gezegen oluşumuna dair güçlü kanıtlar sunduğunu belirtiyor. HD 181327 yıldız sisteminde, kristal yapıda su buzu tespit edildi. Bu buz türü, daha önce yalnızca Satürn’ün halkalarında, dış gezegenlerin uydularında ve Kuiper Kuşağı’nda görülmüştü.
Johns Hopkins Üniversitesi'nden Chen Xie, bu keşfin yalnızca su değil, kristal su buzu olduğunu da netleştirdi.
Kirli Kar Topları: Buz ve Tozun Dansı
Webb Teleskobu’nun gözlemlerinde tespit edilen su buzları, enkaz diski adı verilen ve gezegen oluşum sürecinde rol oynayan bölgede yer alıyor. Bilim insanları, buzun toz taneleriyle birleşerek kirli kar topu şeklini aldığını, bu yapıların ise yıldızdan uzak, soğuk bölgelerde daha yoğunlaştığını belirtiyor.
Kuiper Kuşağı’na Benzerlik
2008 yılında NASA’nın Spitzer Teleskobu tarafından sinyalleri alınan su buzuna dair ilk somut gözlem, James Webb ile doğrulandı. Elde edilen veriler, Güneş Sistemi’nin erken dönemine ait Kuiper Kuşağı’ndaki yapılarla benzerlik gösteriyor.
Christine Chen (Space Telescope Science Institute), "25 yıl önce danışmanım bu buzların orada olması gerektiğini söylemişti ama teknolojimiz yetersizdi. Webb bu engeli aştı." diyerek keşfin önemine dikkat çekti.
Gezegen Oluşumu İçin Kilit Keşif
HD 181327 sisteminde tespit edilen bu yapıların, sık sık yaşanan çarpışmalar sonucu ortaya çıktığı ifade ediliyor. Bu çarpışmalar, tozlu buz parçacıkları oluşturarak Webb’in gözlemleyebileceği ölçekte materyal sağladı.
Bu keşif, gezegenlerin nasıl oluştuğu, hangi yapı taşlarına ihtiyaç duyulduğu ve yaşamın temel bileşeni olan suyun evrendeki yayılımı açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
